ΤΑ ΘΕΟΦΑΝΙΑ

Τα Θεοφάνια ή Θεοφάνεια είναι μεγάλη ετήσια χριστιανική γιορτή της ανάμνησης της βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη το Βαπτιστή. Γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία γιορτή του Δωδεκαημέρου (εορτών των Χριστουγέννων). Το όνομα προκύπτει από τη φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος, που συνέβη σύμφωνα με τρεις ευαγγελικές περικοπές. Η γιορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνεια ή Φώτα. Η γιορτή των Θεοφανίων γιορτάζεται με λαμπρότητα από τον 4ο αιώνα σε όλη την ανατολική εκκλησία ως γιορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας δια του Αγίου βαπτίσματος, απ' όπου και το όνομα "Φώτα". Την ημέρα των Θεοφανίων γίνεται η τελετή του Μεγάλου Αγιασμού και της Κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού.


 Τα Φώτα συνοδεύονται και από πλήθος εθίμων και λαογραφικών εκδηλώσεων (κάλαντα, ξέπλυμα εικόνων κ. ά.).Η «φύσις των υδάτων» αγιάζεται, δηλαδή αποκτά ξανά, με τη δύναμη του σταυρού, τον ιερό της χαρακτήρα, που κατά τη διάρκεια του χρόνου που πέρασε, απώλεσε, εν όλω ή εν μέρει. Τα Φώτα φεύγουν και τα πονηρά πνεύματα με τον αγιασμό, που πραγματοποιεί ο ιερέας και με αυτόν ραντίζει όλους τους χώρους. Ομολογούν την ήττα τους και λένε:

Φεύγετε να φεύγουμε, έρχετ’ ο τουρλόπαπας

με την αγιαστούρα του και με τη βρεχτούρα του.

Την έννοια του καθαρμού και της απαλλαγής από την επήρεια των δαιμονίων του Δωδεκαημέρου έχουν κι άλλες συνήθειες κατά τη διάρκειά του, όπως το συνεχές άναμμα της φωτιάς στο τζάκι, η δημιουργία σταυρού στο ανώφλι του σπιτιού με τα κεριά των Φώτων. Ακόμη παίρνουν «καινούργιο» νερό, αγιασμένο από την κατάδυση σ’ αυτό του σταυρού και με αυτό ραντίζουν το σπίτι και τα κτήματα. «Αγιασμό» κρατούν και στο εικονοστάσι του σπιτιού για τις δύσκολες ώρες. Στη Θράκη την ημέρα των Φώτων βρέχουν στη βρύση τον ιερέα ή ένα νέο ανδρόγυνο για το καλό της χρονιάς. Είναι προφανής ο γονιμικός και ευετηρικός χαρακτήρας της εθιμικής πράξης.

 Η Βάπτιση του Κυρίου έχει αποδοθεί σε πολλά έργα τέχνης. Παρακάτω παρουσιάζονται μερικά από αυτά:

Τα Θεοφάνεια στην τέχνη

View more presentations or Upload your own.