8ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ:ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΥ

Με πρωτοβουλία της UNESCO, η 8η Σεπτέμβρη έχει καθιερωθεί από το 1966 ως η διεθνής ημέρα για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού. Πολλές χώρες στον κόσμο, ακόμη και σήμερα, ζουν υπό την σκιά του φαινομένου.

Άγνοια των στοιχειωδών γραμμάτων, αδυναμία ανάγνωσης και γραφής. Αυτή είναι η κλασική έννοια του όρου αναλφαβητισμός ενώ ο όρος του αναλφάβητου, συμπληρώνεται από την πολιτιστική οργάνωση της UNESCO με την παρακάτω διατύπωση: "αναλφάβητος είναι όποιος δεν έχει αποκτήσει τις αναγκαίες γνώσεις και ικανότητες για την άσκηση όλων των δραστηριοτήτων για τις οποίες η γραφή, η ανάγνωση και η αρίθμηση είναι απαραίτητες".  
Οι αναλφάβητοι χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, στους οργανικά και λειτουργικά αναλφάβητους. Οι πρώτοι δεν διδάχθηκαν ποτέ γραφή και ανάγνωση, άρα δεν φοίτησαν ποτέ στο σχολείο, ενώ οι δεύτεροι δεν καλλιέργησαν τις γνώσεις που πήραν με αποτέλεσμα αυτές να μην αξιοποιηθούν και να ξεχαστούν. 

Παιδιά στις τριτοκοσμικές χώρες προσπαθούν να μάθουν γράμματα

Ο αναλφαβητισμός θεωρείται ότι είναι ένα φαινόμενο που αφορά κυρίως, τις τριτοκοσμικές χώρες, καθώς στην έκθεση του ΟΗΕ για τα έτη 2013-2014 δείχνει ότι μεταξύ των παιδιών που ζουν σε χώρες της Αφρικής, τα τέσσερα πέμπτα αυτών τελειώνουν το δημοτικό χωρίς να έχουν μάθει τα βασικά στην ανάγνωση και τα μαθηματικά. 

757 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο είναι αναλφάβητοι

Σύμφωνα με τη φετινή ανακοίνωση του Ινστιτούτου Στατιστικής της UNESCO, 757 εκατομμύρια άνθρωποι άνω των 15 ετών σε όλο τον πλανήτη δεν έχουν τις βασικές ικανότητες ανάγνωσης και γραφής, ενώ από αυτούς, τα 115 εκατομμύρια είναι κάτω των 24 ετών.

Πάνω: τα ποσοστά εγγράμματων ενηλίκων στον κόσμο, ανά περιφέρεια και ανά φύλο - Κάτω: τα ποσοστά εγγράμματων νέων στον κόσμο, ανά περιφέρεια και ανά φύλο

Ειδικότερα, το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού άνω των 15 ετών θεωρούνται αναλφάβητοι σύμφωνα με τον ορισμό της UNESCO. Το ποσοστό αυτό πέφτει στο 9%, όσον αφορά τους νέους ηλικίας 15 έως 24 ετών.

Τα 2/3 των αναλφάβητων είναι γυναίκες

Τα δύο τρίτα από τα 757 εκατομμύρια αναλφάβητων του κόσμου, ή το 63%, σύμφωνα με τη UNICEF, είναι γυναίκες, ενώ από τα 115 εκατομμύρια νέων αναλφάβητων το 59% είναι κορίτσια.

Τα κορίτσια έχουν λιγότερες πιθανότητες να μορφωθούν σε κάποιες χώρες

Δεν "έπιασε" τον στόχο για το 2015 ο πλανήτης

Η διεθνής κοινότητα είχε δεσμευθεί ότι, μέχρι το 2015 τα ποσοστά αναλφαβητισμού στον πλανήτη θα μειώνονταν κατά 50%, σε σχέση με τα νούμερα του 2000. "Αν και παρατηρείται σταθερή μείωση των αναλφάβητων ανθρώπων", γράφει η UNESCO, στη φετινή ανακοίνωσή της, "οι περισσότερες χώρες απέτυχαν να 'πιάσουν' τον στόχο τους".
Ειδικότερα, μόλις 39 χώρες αναμένεται να "πιάσουν" τον στόχο μείωσης του αναλφάβητου πληθυσμού τους στο μισό, μέσα στο 2015, ενώ άλλες 24 θα τον πλησιάσουν με απόκλιση κοντά στο 1%. Συνολικά, όμως, 33 χώρες θα χάσουν τον στόχο για 10 και περισσότερες ποσοστιαίες μονάδες.

Πάνω: τα ποσοστά εγγράμματων ενηλίκων στον κόσμο, ανά περιφέρεια, από το 1990 ως σήμερα - Κάτω: τα ποσοστά εγγράμματων νέων στον κόσμο, ανά περιφέρεια, από το 1990 ως σήμερα

Μάλιστα, φέτος παρατηρήθηκε αύξηση των χωρών όπου το ποσοστό αναλφάβητων ενηλίκων είναι μεγαλύτερο του 50%. Ειδικότερα, από 11 πέρυσι, αυτές οι χώρες είναι πλέον 14. Πρόκειται για το Αφγανιστάν, το Μπενίν, την Μπουρκίνα Φάσο, την Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία, το Τσαντ, την Ακτή Ελεφαντοστού, την Αιθιοπία, τη Γουινέα, την Αϊτή, τη Λιβερία, το Μάλι, τη Μαυριτανία, τον Νίγηρα, τη Σενεγάλη, τη Σιέρα Λεόνε και το Νότιο Σουδάν. 
Σε 10 από αυτές, τα ποσοστά αναλφαβητισμού ξεπερνούν το 50% και στους νέους ηλικίας 15-24 ετών, προδιαγράφοντας ένα παρόμοια ζοφερό μέλλον.

Πάνω: τα ποσοστά αναλφαβητισμού στους ενήλικες - Κάτω: τα ποσοστά αναλφαβητισμού στους νέους (τελευταία στοιχεία)

Για τη Βόρεια Αμερική, την Αυστραλία και τη Δυτική Ευρώπη δεν υπάρχουν στοιχεία, καθώς στις περιοχές αυτές, τα ποσοστά αναλφάβητων είναι τόσο χαμηλά που έχει σταματήσει η παραδοσιακή καταγραφή τους. Αντί αυτής, γίνεται μία πιο λεπτομερής αξιλόγηση του επιπέδου των κατοίκων, τα στοιχεία της οποίας δεν είναι συγκρίσιμα με τον υπόλοιπο πλανήτη.

Ο νέος φιλόδοξος στόχος για το 2030

Τα νούμερα αυτά "αναγκάζουν" τη διεθνή κοινότητα να θέσει ακόμα πιο φιλόδοξους στόχους, για την επόμενη 15ετία. Όπως αναφέρεται στην έκθεση της UNESCO, τα Ηνωμένα Έθνη, αυτόν τον Σεπτέμβριο θα θέσουν ως στόχο, μέχρι το 2030, "να διασφαλιστεί ότι όλοι οι νέοι και ένα ουσιαστικό ποσοστό ενηλίκων, άνδρες και γυναίκες, θα κατέχουν την ικανότητα ανάγνωσης, γραφής και αρίθμησης".

Αναλφαβητισμός στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, η σκέψη ότι παραμονεύει δίπλα μας ο αναλφαβητισμός θεωρείται ξεπερασμένη. Το ποσοστό των εγγράμματων ενηλίκων φτάνει το 97,7% του πληθυσμού. Σύμφωνα με την UNESCO, στην Ελλάδα ζουν 219,6 χιλιάδες αναλφάβητοι ενήλικες (άνω των 15 ετών), εκ των οποίων οι 151,1 χιλιάδες είναι γυναίκες (πηγή: Ινστιτούτο Στατιστικών UNESCO). 
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, πέρα από τον αναλφαβητισμό, υπάρχει μία ακόμη έμμεση μορφή. Δεν καταγράφεται ούτε ποσοτικοποιείται, αλλά σχετίζεται σύμφωνα με τους ειδικούς, με όλους εκείνους τους μαθητές που, ενώ ολοκληρώνουν τη φοίτησή τους στο σχολείο, στην πορεία αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα κατανόησης ενός κειμένου, παρουσιάζουν αδυναμία έκφρασης, σύνδεσης γεγονότων, ενώ πολλές φορές αδυνατούν να συντάξουν μια ολοκληρωμένη πρόταση στο χαρτί.  
Από παλαιότερες μελέτες, η χώρα μας εμφάνιζε λιγότερο ενθαρρυντικά στοιχεία από το σήμερα, για το εκπαιδευτικό επίπεδο των νέων όσον αφορά την κλασική του μορφή. Από την απογραφή της προηγούμενης δεκαετίας, περίπου 4 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 16 ετών και άνω, κοινώς ένας στους δύο, δεν εμφανίζονταν να έχουν ολοκληρώσει την βασική εκπαίδευση που προϋποθέτει τις στοιχειώδεις γνώσεις. 
Ένα φαινόμενο, όπως ο αναλφαβητισμός, θα μπορούσε να θεωρηθεί πολύ μακρινό για τα σημερινά δεδομένα. Όπως φαίνεται, η εξάπλωση του δεν έχει χρονικά και γεωγραφικά σύνορα. Ακόμη και αν δεν παρατηρείται στην κλασική μορφή, συναντάται σε μία πιο υπόγεια, και ασφαλώς πιο ήπια μορφή. Και ως γνωστόν, "Η κρίση της εκπαίδευσης είναι αυτή που αφήνει πίσω της μια κληρονομιά αναλφαβητισμού". Όποια μορφή κι αν έχει, όποια χώρα και αν πλήττει.  
Αναδημοσίευση από:http://www.pathfinder.gr/